Σάββατο 8 Νοεμβρίου 2014 στις 19.30
Προβολή του ντοκιμαντέρ "Σταθμός διοδίων" & συζήτηση με το σκηνοθέτη
προβολή ντοκιμαντέρ: Σταθμός διοδίων [Estación de peaje]
Με σημείο αφετηρίας τον σιδηροδρομικό σταθμό του Μαουτχάουζεν που αποβιβάζονταν οι κρατούμενοι των Ναζί για να οδηγηθούν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης, το ντοκιμαντέρ περιγράφει την ζωή δύο ανθρώπων που βρέθηκαν στην πλευρά των ηττημένων του ισπανικού εμφυλίου, έζησαν στην καρδιά της φρίκης του ναζισμού και προσπάθησαν να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους με την ελπίδα να επιστρέψουν στην Ισπανία όταν πέσει η δικτατορία του Φράνκο.
*μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση με τον σκηνοθέτη του ντοκιμαντέρ, Vicenter Pascual (θα υπάρχει μετάφραση)
Σάββατο 8/11 στις 19:30
στο ευτοπικό εργαστήρι
Λεωνίδου 62 και Θερμοπυλών
Κεραμεικός
Ο σιδηροδρομικός σταθμός του Μαουτχάουζεν ήταν το σημείο αφετηρίας μιας Via Crucis για χιλιάδες ανθρώπους που, όπως οι δύο πρωταγωνιστές του "Σταθμος Διοδίων", ήταν θύματα του ναζισμού. Εκεί κατέφταναν κρατούμενοι διαφόρων εθνικοτήτων από διάφορα μέρη, οι οποίοι συνέχιζαν το δρόμο τους μέχρι το στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Τα ταξίδια με το τρένο είναι όπως οι ζωές μας, περνούν σταθμούς. Οι σταθμοί είναι σημεία διέλευσης, σημεία συνάντησης με άλλους επιβάτες που ανεβαίνουν και κατεβαίνουν. Όμως, ο σταθμός αυτής της ταινίας ήταν ένας καταναγκαστικός προορισμός. Κάτι που ποτέ δε σχεδίασαν, κάτι που προκλήθηκε από ένα κακό επαναλαμβανόμενο στη διάρκεια της Ιστορίας: την ανθρώπινη μισαλλοδοξία.
Οι δύο πρωταγωνιστές ζούσαν μια ήρεμη ζωή που διεκόπη, ξαφνικά, από τον Ισπανικό Εμφύλιο. Αυτοί ήταν μέλη του δημοκρατικού στρατού, δηλαδή με την πλευρά που έχασε τον πόλεμο. Γι'αυτό το λόγο, για να γλιτώσουν από την καταστολή στο τέλος του εμφυλίου, κατέφυγαν στη νότια Γαλλία, σε ένα στρατόπεδο εργασίας.
Παρόλα αυτά, ένας ακόμη μεγαλύτερος πόλεμος μόλις άρχιζε. Με την εισβολή του Χίτλερ στη Γαλλία, οι ισπανικές αρχές προτίμησαν να τους ξεχάσουν.Το φασιστικό καθεστώς του Φράνκο τους θεωρούσε απάτριδες και, αντί να τους δεχτεί πίσω στην Ισπανία, τους άφησε στα χέρια των SS.
Το στρατόπεδο απελευθερώθηκε τέσσερα χρόνια μετά. Από τη στιγμή εκείνη, συνέχισαν το ταξίδι τους στη ζωή με την ελπίδα να επιστρέψουν στην Ισπανία όταν πέσει η δικτατορία του Φράνκο. Προσπαθούσαν σιγά σιγά να συνέλθουν και να αναζητήσουν ένα τόπο σε μια αλλαγμένη κοινωνία. Έπρεπε να ξαναρχίσουν από την αρχή. Να ξαναμάθουν να ζουν.
Ο ένας μόλις πέθανε στην ηλικία των 101 ετών, ενώ ο άλλος είναι σήμερα 98 ετών. Ωστόσο, παρόλο που έζησαν τόσα χρόνια, ένα ποσοστό (4%) της ζωής τους ήταν τόσο οδυνηρό και φριχτό που τους συνοδεύει για πάντα.
Με το "Σταθμό Διοδίων" ο στόχος μας είναι διττός: Πρώτον, να αποτίσουμε φόρο τιμής στα θύματα του Μαουτχάουζεν, στους νεκρούς, στους επιζώντες και στις οικογένειές τους. Δεύτερον, να αναβιώσουμε μέσω της είκόνας το αίσθημα της αγωνίας που επικρατούσε στο εσωτερικό του στρατοπέδου, με την ελπίδα, όμως, για έναν καλύτερο κόσμο για τις επόμενες γενιές. Γι'αυτό το λόγο, θέλαμε να δείξουμε κατά τη διάρκεια της ταινίας το πέρασμα από το χειμώνα (το κρύο, η σύγχυση, τα δεινά...) στην άνοιξη (το φώς, η ελπίδα, η ελευθερία...). Η ελπίδα ήταν αυτό που τους έσωσε τη ζωή.
Ο άνθρωπος φέρει το κακό μέσα του. Πάντα. Αυτή είναι η τιμωρία μας. Ο φόβος να ξανασυμβούν καταστάσεις παρόμοιες με τη ναζιστική Γερμανία, ώστε η φρίκη που βίωσαν οι πρωταγωνιστές να επαναληφθεί σε άλλο πλαίσιο.
Για το λόγο αυτό, η σκηνοθεσία του ντοκυμαντέρ βασίζεται στην ιδέα της μετατροπής του μίσους και της βαρβαρότητας σε θαυμασμό και αναγνώριση για όσους άφησαν τη ζωή τους - ή ένα μέρος της - στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Εκεί πλήρωσαν υψηλό τίμημα. Επιθυμία μας είναι οι σημερινές, αλλά και οι επόμενες γενιές, να αποκτήσουν συναίσθηση της ιστορίας ώστε να αποφευχθεί να ξαναγίνει κάτι παρόμοιο στο μέλλον.
Vicente Pascual