Τετάρτη 19 Ιουνίου 2024 στις 21.00
Ελεύθερες προβολές στο Άλσος Παγκρατίου, Τετάρτη 19/6 «Έλα να δεις»
Τετάρτη 19 Ιουνίου, 21:00
"Έλα να δεις" (Idi i smotri), 1985, 142 λεπτά
Σκηνοθεσία: Έλεμ Κλίμοφ Πρωταγωνιστούν: Αλεξέι Κραβτσένκο, Όλγα Μιρόνοβα, Λιουμπομίρας Λαουσιαβίσιους
Δίχως επαγγελματίες ηθοποιούς, κινηματογραφημένο πολύ κοντά στα πραγματικά μέρη της γερμανικής εισβολής στη Λευκορωσία και με μια ιστορία τρομακτικά όμοια με αυτήν που έζησε τότε ο σεναριογράφος του Άλες Αντάμοβιτς, το εμβληματικό φιλμ του Έλεμ Κλίμοφ αποτελεί ένα διαχρονικό έργο τέχνης, ένα ντοκουμέντο ιστορίας και εφαλτήριο αναστοχασμού. Η ευθύτητά του υπερβαίνει τις συμβάσεις του πολεμικού (ή αντιπολεμικού) δράματος, αποτυπώνοντας ως πειστήριο ενοχής την χωρίς διέξοδο πραγματικότητά του και διεισδύοντας βαθιά μέσα σου, χαράζει πολλές φορές χωρίς λόγια την ανελέητη βιωματική εμπειρία ενός πολέμου. Με ρεαλιστική, ωμή βαρβαρότητα, περιπλεγμένη πάνω σε ένα εφιαλτικό συνειδησιακό υπόστρωμα (που ίσως τελικά αποδεικνύεται πιο τρομακτικό από τα διαμελισμένα πτώματα και την καμένη σάρκα) η ταινία συνυφαίνει μια σειρά από εικόνες και ήχους που απαθανατίζουν τον αδιάλλακτο τερματισμό της ζωής και τη βίαιη πορεία προς το θάνατο. Όσο περισσότερο ψάχνεις για ελπίδα, για μια χαραμάδα απ' όπου θα μπορείς να ανασάνεις, τόσο περισσότερο αυτή γελά μαζί σου. Οι σκηνές, αποφεύγοντας εσκεμμένα τα όποια τεχνικά τρικ, σχεδόν εξαναγκάζουν τον θεατή να μην αντικρίσει τίποτε βολικό, τίποτε εύκολο. Μόνο την αλήθεια.
Ενάντια στον πόλεμο και ό,τι τον γεννάει
Πιστεύουμε, και ίσως αυτό δεν είναι κοινότοπο, ότι ο πόλεμος ούτε έχει μια μόνο μορφή ούτε είναι ένα φυσικό φαινόμενο που "χτυπά" τις κοινωνίες διαχρονικά. Δημιούργημα είναι των κοινωνιών των ίδιων, των αντιθέσεων, των διαχωρισμών και των αντιφάσεών τους. Αλλά ακόμα σημαντικότερο, όλες αυτές οι "μάστιγες" έχουν επίσης βαθύτερη ρίζα: την εμμονή κομματιών της κοινωνίας να συντηρούν και να αναπαράγουν με κάθε τρόπο τις εξουσίες τους πάνω στην κοινωνία συνολικά.
Εν ολίγοις, θεωρούμε ότι ο πόλεμος δεν είναι απόρροια μιας "αδελφοκτόνας" ροπής ή αδυναμίας, γιατί απλούστατα οι κοινωνίες δεν υπήρξαν, τουλάχιστον όσο ξέρουμε, κοινωνίες "αδελφικές" αλλά πεδία κάθε λογής ανταγωνισμού και ανελευθερίας. Και αυτό για να αλλάξει σημαίνει ότι θα πρέπει να ξεριζωθεί η πηγή αυτών των ανταγωνισμών και των διαχωρισμών, δηλαδή η ίδια η δίψα για επιβολή, έλεγχο και εξουσία "ανθρώπων σε ανθρώπους".
Με αυτόν τον αντιπολεμικό κύκλο προβολών θέλουμε να συμβάλουμε στο κέντρισμα μιας εγρήγορσης καθώς τα "τύμπανα του πολέμου" - κατά το γνωστό κλισέ - δυναμώνουν διαρκώς, χωρίς όμως να γλιστρήσουμε στο συνηθισμένη οπτική που θέλει να βλέπει τον πόλεμο (και τον μη πόλεμο) σε ένα γενικά "ανθρωπολογικό" πλαίσιο, αγνοώντας τους διαχωρισμούς και την ανελευθερία που οι τάσεις κυριαρχίας μέσα στις κοινωνίες γεννούν.
Θέλουμε ακόμα να αναδείξουμε τις πολλαπλές όψεις του πολέμου όπως αυτός μαίνεται είτε σε καιρούς "ειρήνης" είτε σε καιρούς "κανονικού" πολέμου. Γιατί οι δύο αυτές όψεις πολεμικής κανονικότητας είναι οργανικά δεμένες. Η "κλαγγή των όπλων" έρχεται στον απόηχο του παροξυσμού της φτώχειας, της απονοηματοδότησης της ζωής για τους πολλούς, τους καταπιεσμένους. Αυτοί καλούνται να γίνουν το "κρέας στα κανόνια" των στρατηγών, είτε αυτών με τα χακί είτε αυτών με τα κοστούμια.
Για να μην φτάσουμε εκεί πρέπει να στοχαστούμε και αναστοχαστούμε βαθιά πάνω στην πραγματικότητα της διαρκούς απαξίωσης της ζωής των πολλών, που θέλει να εμφανίζεται ως "κανονικότητα" μέσα σε ένα περιβάλλον αχαλίνωτου φασιστικού, ρατσιστικού, πολεμοχαρούς παραληρήματος. Και όχι απλά να στοχαστούμε, αλλά αυτός ο στοχασμός να χαλυβδώσει αντιστάσεις ανυποχώρητες και αποτελεσματικές στην επέλαση του ζόφου.
Συνέλευση Άλσους Παγκρατίου _ alsospagkratiou.wordpress.com