Τετάρτη 26 Ιουνίου 2024 στις 20.00
Ελευθεριακό Ψηφιακό Αρχείο - εργαστήρι ψηφιοποίησης
Το εργαστήρι ψηφιοποίησης λειτουργεί την Τετάρτη, από τις 20:00 έως τις 22:00
Η διαμόρφωση της συλλογικής μνήμης είναι μία διαδικασία δυναμική που βασίζεται σε προσωπικές μαρτυρίες και προφορικές αφηγήσεις, αλλά και στη μελέτη ιστορικών τεκμηρίων. Τα τεκμήρια αυτά αποτελούνται από γραπτά κείμενα, όπως εφημερίδες, περιοδικά, προκηρύξεις, καθώς και από ντοκουμέντα άλλων μορφών, όπως φωτογραφικό υλικό, ταινίες, ήχο και πλέον ιστοσελίδες και άλλα ψηφιακά τεκμήρια.
Στον ελλαδικό χώρο έχει αναπτυχθεί στο πέρασμα των χρόνων ένα μεγάλο εύρος συλλογικών και κινηματικών δράσεων, στα πλαίσια των οποίων έχει παραχθεί πλήθος τεκμηρίων. Η συλλογή, η διατήρηση και η ανάδειξη των παραπάνω τεκμηρίων είναι, θεωρούμε, σημαντική, γιατί μέσω αυτών μπορούμε να προσεγγίσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια το παρελθόν και να αντλήσουμε πληροφορίες για τη δυναμική και τη δράση των κινημάτων. Εξίσου σημαντικό είναι το ζήτημα της προσβασιμότητας στα τεκμήρια, έτσι ώστε ο καθένας/καθεμία από εμάς να έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει άμεση επαφή με αυτά και κατ' επέκταση με πτυχές της ιστορίας.
Το Ελευθεριακό Ψηφιακό Αρχείο είναι ένα εγχείρημα που λειτουργεί από το 2009 και δραστηριοποιείται προς αυτή την κατεύθυνση. Στόχος του είναι να κρατήσει ζωντανές, να αναδείξει και να κάνει ευρύτερα προσβάσιμες όψεις της ιστορίας του αναρχικού/ελευθεριακού χώρου, αλλά και του ευρύτερου ανταγωνιστικού ρεύματος στον ελλαδικό χώρο. Η εκκίνηση έγινε το 2009, υπό το όνομα Ευτοπικό Ψηφιακό Αρχείο, ενώ το καλοκαίρι του 2017 το εγχείρημα μετονομάστηκε σε Ελευθεριακό Ψηφιακό Αρχείο, διατηρώντας αναλλοίωτες τις αρχές λειτουργίας και τους σκοπούς του.
Οι εργασίες του ψηφιακού αρχείου κινούνται προς δύο κατευθύνσεις:
- Συλλογή και διατήρηση
- Ανάδειξη και προσβασιμότητα.
Προς την πρώτη κατεύθυνση, συλλέγουμε, συντηρούμε και ψηφιοποιούμε αρχειακό υλικό, προερχόμενο από το υπάρχον αρχείο, αλλά και από συλλογές τρίτων που παραχωρούνται σε μόνιμη ή προσωρινή βάση για τους σκοπούς του αρχείου. Ιδιαίτερο βάρος δίνουμε στη διαδικασία της ψηφιοποίησης, η οποία γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να διατηρούνται αναπαράξιμες οι πληροφορίες που περιέχονται στην αρχική μορφή του κάθε τεκμηρίου (όπως π.χ. διαστάσεις εντύπου, χρώμα, ανάλυση εικόνας, ποιότητα ήχου).
Προς τη δεύτερη κατεύθυνση, τα ψηφιοποιημένα πλέον τεκμήρια κατηγοριοποιούνται, περιγράφονται και εισάγονται σε ψηφιακό αποθετήριο προσβάσιμο μέσω του διαδικτύου. Η διαδικασία της περιγραφής γίνεται με χαρακτηριστικές λέξεις-κλειδιά, οι οποίες αντλούνται από το περιεχόμενο του κάθε τεκμηρίου και διευκολύνουν την αναζήτηση μέσα στον μεγάλο όγκο τεκμηρίων που έχουν ψηφιοποιηθεί έως σήμερα. Στο ψηφιακό αποθετήριο μπορεί να έχει πρόσβαση ο καθένας μέσω της ιστοσελίδας https://libertarianarchive.gr/
Εκτός από έντυπο υλικό, στο ψηφιακό αρχείο συγκεντρώνουμε επίσης ψηφιακά τεκμήρια που συλλέγουμε από το διαδίκτυο. Πριν η χρήση του διαδικτύου καταστεί ευρεία, σχεδόν το σύνολο των τεκμηρίων ήταν τυπωμένα σε χαρτί, φιλμ ή μαγνητοταινίες. Σήμερα ένας μεγάλος όγκος πληροφορίας διακινείται μέσω του διαδικτύου και αυτό αποτελεί μια συνεχώς διευρυνόμενη πρακτική. Ξεκίνησε από το e-mail και σήμερα έφτασε να περιλαμβάνει, εκτός άλλων, το twitter, blogs και το deep web (web-sites όπως π.χ. το facebook, στα οποία η πρόσβαση είναι ελεγχόμενη και το περιεχόμενό τους δεν καταλογογραφείται από μηχανές αναζήτησης).
Η πληροφορία που διακινείται από τα παραπάνω μέσα είναι σε μεγάλο βαθμό πρωτότυπη, συνεπώς έχει αντίστοιχη άξια με αυτή των κλασικών τεκμηρίων. Η αντίληψη ότι οτιδήποτε αναρτάται στο διαδίκτυο θα υπάρχει για πάντα είναι μια λανθασμένη αντίληψη. Για παράδειγμα, με την πάροδο του χρόνου πολλά web-sites μένουν ανενεργά και στη συνέχεια εξαφανίζονται αφήνοντας ελάχιστα ή και καθόλου ίχνη. Η διατήρηση της ψηφιακής πληροφορίας χρειάζεται αντίστοιχες διαδικασίες με αυτές των αναλογικών τεκμηρίων. Το Ελευθεριακό Ψηφιακό Αρχείο περιλαμβάνει στις εργασίες του και αυτό το κομμάτι και διαθέτει υποδομές και τεχνογνωσία πάνω στην διατήρηση ψηφιακών τεκμηρίων, εξαγόμενων από το twitter, web-sites και blogs, αλλά και από το deep web.
Ζητούμενο για εμάς είναι η περιοδική επικοινωνία και η συνεργασία με ομάδες και συλλογικότητες, με στόχο τον εμπλουτισμό του ψηφιακού αρχείου με το υλικό τους, το οποίο μέσω της ψηφιακής ανάρτησής του θα καθίσταται προσβάσιμο τόσο σήμερα όσο και στο μέλλον. Στο ίδιο πλαίσιο επιδιώκουμε τη συνεργασία με αντίστοιχα εγχειρήματα ψηφιακού αρχείου, με σκοπό την αποτελεσματικότερη συλλογή και ανταλλαγή δεδομένων, αλλά και την αποφυγή αλληλοεπικαλύψεων.
Επιπλέον, είναι ιδιαίτερα σημαντική η συνεργασία με άτομα και συλλογικότητες που θα επιθυμούσαν να συνεισφέρουν στην όλη προσπάθεια φέρνοντας το αρχειακό τους υλικό στο Ελευθεριακό Ψηφιακό Αρχείο για να ψηφιοποιηθεί και να τεθεί στη συνέχεια στη διάθεση όλων. Υπάρχουν πολλές δυνατότητες διαχείρισης του αρχείου και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επιλέξουν:
- Το αρχειακό υλικό έρχεται στο Ελευθεριακό Ψηφιακό Αρχείο και ψηφιοποιείται παρουσία του κατόχου, ο οποίος το ξαναπαίρνει στο τέλος της διαδικασίας,
- Το υλικό μπορεί να τεθεί υπό τη διαχείριση του Ελευθεριακού Ψηφιακού Αρχείου για μια χρονική περίοδο και να επιστραφεί στον κάτοχό του αφού ψηφιοποιηθεί από την ομάδα, και
- το υλικό μπορεί να τεθεί οριστικά στη διάθεση του Ελευθεριακού Ψηφιακού Αρχείου, εάν ο κάτοχος το επιθυμεί. Στην περίπτωση αυτή, διασφαλίζεται ότι το έντυπο υλικό φυλάσσεται στο σύνολό του με τη μορφή ξεχωριστού αρχείου με επισήμανση ότι προέρχεται από το συγκεκριμένο άτομο ή συλλογικότητα.
Το Ελευθεριακό Ψηφιακό Αρχείο λειτουργεί σε εβδομαδιαία βάση (κάθε Τετάρτη) και είναι ανοιχτό στον καθένα/καθεμία που θέλει να το επισκεφτεί για να έρθει σε επαφή με το αρχειακό υλικό, αλλά και για να συμμετέχει στις δραστηριότητές του.
Η συμβολή όλων μας, σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο, στον εμπλουτισμό και τις εργασίες του ψηφιακού αρχείου αποτελεί το μόνο τρόπο για τη διεύρυνσή του και συμβάλλει στην πληρέστερη τεκμηρίωση των αγώνων που λαμβάνουν σήμερα χώρα.
Ελευθεριακό Ψηφιακό Αρχείο