kinimatoramaημερολόγιο από/για το κίνημα

Πορεία για την 8η Μάρτη

Ψωμί και τριαντάφυλλα
Παραπάνω από ένας αιώνας μας χωρίζει από την πρώτη κινητοποίηση των εργατριών κλωστοϋφαντουργίας στην Νέα Υόρκη, οι οποίες κατεβαίνουν στους δρόμους ζητώντας μείωση του ωραρίου από 16 σε 10 ώρες (ωράριο που έχει κατακτηθεί ήδη από τους άντρες πριν κάποια χρόνια), ίσες αμοιβές και ανθρώπινες συνθήκες εργασίας. Η κινητοποίηση αυτή συναντά μεγάλη καταστολή, με διαδηλώτριες να συλλαμβάνονται και να δολοφονούνται.
Το 1910 στην Κοπεγχάγη πραγματοποιείται η 2η Σύνοδος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς γυναικών, όπου προτείνεται η θεσμοθέτηση μιας «ημέρας των γυναικών» που θα αφιερώνεται πρώτα απ' όλα στον αγώνα για το δικαίωμα της ψήφου. Η σύνοδος, όμως, δεν καθορίζει ημερομηνία. Το πρώτο μισό του 20ου αιώνα χαρακτηρίζεται από μια σειρά δυναμικών κινητοποιήσεων και απεργιών σε χώρες της Ευρώπης, τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Κίνα με χιλιάδες εργάτριες οι οποίες υιοθετούν σαν πρόταγμα, πέρα από τα προηγούμενα, το δικαίωμα στην ψήφο, την κατάργηση της παιδικής εργασίας και των διακρίσεων στους επαγγελματικούς κλάδους. Με την λήξη του 2ου παγκοσμίου πολέμου, η 8η Μάρτη αρχίζει να χάνει το αγωνιστικό της περιεχόμενο και γιορτάζεται για τελευταία φορά από τις κρατούμενες του στρατοπέδου συγκέντρωσης του Ράβενσμπρουκ της Γερμανίας το 1945. Η «ημέρα της γυναίκας» επαναπροσδιορίζεται και παίρνει τη συμβολική σημασία της με την αναγέννηση του φεμινιστικού κινήματος την δεκαετία του '70.
Χαρακτηριστικό όλων αυτών των εντυπωσιακών κινητοποιήσεων ανά τα χρόνια, είναι αυτό που ενσαρκώνει το σύνθημα « Ψωμί και Τριαντάφυλλα», που φωνάχθηκε στις πρώτες κινητοποιήσεις της Νέας Υόρκης το 1908, το οποίο συμβολίζει τις απαιτήσεις όχι μόνο για έναν αξιοπρεπή μισθό, αλλά και μια αξιοπρεπή ζωή.
Το πότε γιορτάστηκε για πρώτη φορά η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, όμως, παραμένει ένα μυστήριο, καθώς πολλές ιστορίες αλληλοαναιρούνται. Η αδυναμία της ανάκτησης της ιστορίας μιας τόσο σημαντικής μέρας αποτελεί πειστήριο της συνεχούς αορατότητας των γυναικείων αγώνων, διεκδικήσεων και ιστοριών που δεν λαμβάνουν αναγνωρισιμότητα και αφήνονται να ξεχαστούν. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που η εγκαθίδρυσή της από τον ΟΗΕ σηματοδοτεί μια ιδεολογική χειραγώγηση της σημασίας της, αντίστοιχη με αυτή της Πρωτομαγιάς, που πλέον αποτελεί περισσότερο γιορτή για την άνοιξη, παρά μέρα διεθνούς αλληλεγγύης των εργαζομένων. Ομοίως, βλέπουμε την πάγια στρατηγική της ενσωμάτωσης των κινημάτων μας και στην «Ημέρα της Γυναίκας» που μεταπίπτει στην ημέρα που αγοράζουμε στις γυναίκες λουλούδια ή την μέρα της κοριτσοπαρέας σφηνάκια 1+1 κερασμένα, όπου αναπαράγονται οι ίδιες κουραστικές μισογύνικες τελετές λατρείας του «ωραίου φύλου».
Ο μισογυνισμός αυτός απαντάται σε όλες τις εκφάνσεις του καπιταλιστικού συστήματος, το οποίο αποτελείται από μισογυνιστικά, ετεροκανονικά , αποικιοκρατικά -και όχι μόνο- πρότυπα. Οποιοδήποτε εγχείρημα δεν εντάσσεται σε αυτά τα κουτάκια βρίσκει απέναντί του την καταναλωτική μηχανή και τις εταιρείες που επικαλούνται προοδευτικότητα με σκοπό την αφομοίωση. Ο επαναπροσδιορισμός, λοιπόν, της 8ης Μάρτη αποτελεί μια ακόμη τεχνική ενσωμάτωσης του συστήματος. Το λεγόμενο Pink washing επιτυγχάνεται από μία σειρά πολιτικών μάρκετινγκ που στοχεύουν να παρουσιάσουν την εκάστοτε εταιρεία σαν "σύμμαχο". Έτσι, τα φεμινιστικά προτάγματα εμπορευματοποιούνται και η αγωνιστική τους πτυχή ισοπεδώνεται. Ως αποτέλεσμα, η αγορά κατακλύζεται από μπλουζάκια με φεμινιστικά σλόγκαν τα οποία παράγονται μαζικά σε sweatshops (εργοστάσια με μηδαμινούς μισθούς που πολλές φορές χρησιμοποιούν παιδική εργασία). Αποδεικνύεται έτσι η επιφανειακή φύση του ενδιαφέροντος των εταιρειών, καθώς έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τους αγώνες, που δόθηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα, των οποίων ένα από τα βασικά προτάγματα ήταν η εξάλειψη των sweatshops. Γίνεται προφανές ότι στην καπιταλιστική κοινωνία η μόνη μορφή διαμαρτυρίας που είναι αποδεκτή είναι αυτή που είναι ταυτόχρονα και καταναλώσιμη.
Ταυτόχρονα, δεν γίνεται καμία πραγματική απορρόφηση των γυναικών στην αγορά εργασίας και οι θέσεις που τους επιτρέπεται να απασχολούν, αφορούν ένα καλά υπολογισμένο ποσοστό (diversity hires). Τεχνικές σαν κι αυτές αποδεικνύουν ότι οι διαδικασίες πρόσληψης παραμένουν ανδροκρατούμενες και πατριαρχικές. Οι ίδιες οι εταιρείες που διαφημίζουν το ποσοστό γυναικών του εργατικού δυναμικού τους, δεν παρέχουν τα πλέον απαραίτητα, όπως άδειες περιόδου και εγκυμοσύνης. Όσο για την ελάχιστη υποχρεωτική από τον "νόμο" άδεια μητρότητας που δίνεται, είναι άμεσα συνδεδεμένη με την διαδικασία του τοκετού, διαιωνίζοντας έτσι το ετεροκανονικό πρότυπο της μητέρας/γυναίκας/νοικοκυράς και του άντρα εργαζόμενου που διασφαλίζει "το φαγητό στο τραπέζι" και κατοχυρώνει έτσι τη σχέση μητρότητας και αόρατης (οικιακής) εργασίας.
Συστημικές ανισότητες σαν αυτές δεν επηρεάζουν όλες τις γυναίκες και θηλυκότητες με την ίδια ένταση. Σε αντίθεση με την Ελληνίδα ορθόδοξη χριστιανή, κοινωνικές ομάδες όπως οι προσφύγισσες τις περισσότερες φορές δεν μπορούν να εκφράσουν καν λόγο αφού δεν θεωρούνται κομμάτια της ελληνικής κοινωνίας. Η εργασία τους άλλωστε, είναι βαριά υποτιμημένη καθώς εξαναγκάζονται να αναλάβουν όσες δουλειές "περισσεύουν". Τόσο η οικονομική τους κατάσταση, όσο και ο παραλογισμός του νόμου περί ασύλου και άδειων παραμονής, μετατρέπουν τις συνθήκες εργασίας σε συνθήκες φυλάκισης. Αυτό γιατί, είτε εργάζονται και ζουν έξω από τον αστικό κλοιό, είτε γιατί έρχονται αντιμέτωπες με αφεντικά που τις απειλούν με απέλαση και φυλάκιση εάν τους φέρουν οποιαδήποτε αντίρρηση.
"Φυλακισμένα" της ορθόδοξης ελληνικής κοινωνίας βρίσκονται και τα τρανς άτομα, τα οποία καθημερινά καλούνται να "παίξουν" τον ετεροκανονικό τους ρόλο. Στερούνται έτσι την αυτονομία και αυτοδιάθεση των σωμάτων τους για την έκφραση του φύλου τους, αφού το να περνάς/κάνεις passing με όρους κοινωνικού φύλου, είναι προαπαιτούμενο για την εύρεση εργασίας.Το Passing ωστόσο, δεν είναι κάτι στο οποίο αποσκοπούν όλα τα trans άτομα. Για όσα όμως το επιλέγουν, το ταξικό τους προνόμιο παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία. Ιδίως τώρα που με τους νέους νόμους τα φάρμακα που χρειάζονται δεν συνταγογραφούνται, αυξάνοντας έτσι την ήδη τεράστια λίστα εξόδων που καλύπτονται από την τσέπη τους (εγχειρήσεις, μεικ απ, καινούργια ντουλάπα κ.α.). Είναι αντικρουόμενο το πόσο δύσκολο είναι να βρεις εργασία ως τρανς άτομο και το πόσο ακριβή είναι η διαδικασία της οποιασδήποτε επιβεβαίωσης φύλου.
Οι καταπιέσεις που μπορεί να βιώσει κάθε άτομο είναι φύλου, φυλής και τάξης αλλά είναι ταυτόχρονα αλληλένδετες, καθώς το καθένα από εμάς φέρει πολλαπλές ταυτότητες. Γι' αυτό καλούμε σε πολυμορφικούς και συλλογικούς αγώνες. Όσο και αν η κυριαρχία αποσκοπεί στην αφομοίωση των αγώνων μας και την αποσιώπηση τους εμείς δεν ξεχνάμε και ανανεώνουμε το επετειακό μας ραντεβού:
Την Τετάρτη 08/03 στις 18:30 στην Περιφέρεια.
ΠΡΟΣΦΥΓΙΣΣΕΣ, ΕΡΓΑΤΡΙΕΣ, ΤΗΣ ΓΗΣ ΟΙ ΚΟΛΑΣΜΕΝΕΣ, ΤΟ ΔΙΚΙΟ ΤΟ ΕΧΟΥΝ ΟΙ ΕΞΕΓΕΡΜΕΝΕΣ