Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2022 στις 20.00
Μνήμες. Η Κιβωτός της Ιστορίας του Νίκου Καβουκίδη
Μνήμες. Η Κιβωτός της Ιστορίας του Νίκου Καβουκίδη
Δευτέρα 12 Δεκέμβρη στις 8 (αυστηρά 8 χειμερινό ωράριο γαρ) στο στέκι μας Ι. Σούτσου 62 προβάλουμε (και συζητάμε μετά για τα Δεκεμβριανά) ένα μοναδικό κινηματογραφικό ντοκουμέντο σε σχεδόν πρώτη προβολή. Εικόνες από την ιστορική περίοδο 1936-1952 που διασώθηκαν και από εύφλεκτο υλικό σελουλόιντ επεξεργάστηκαν και ψηφιοποιήθηκαν Τα ντοκουμέντα που αποτελούν τις «Μνήμες» δεν είναι απλά επίκαιρα από τις πιο ταραγμένες εποχές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Αυτό που τα διαφοροποιεί από κάτι που θα έβλεπες σε ένα ρεπορτάζ ή στο υλικό ενός τηλεοπτικού αρχείου είναι το γεγονός ότι ανήκουν σε πρωτοπόρους κινηματογραφιστές διαφορετικών εποχών που σε φιλμ 35mm αποτύπωσαν την ιστορία ακριβώς τη στιγμή που διαδραματιζόταν. Ο Νίκος Καβουκίδης λειτουργεί εδώ περισσότερο ως θεματοφύλακας μιας συλλογικής(και εδώ τεκμηριωμένης) μνήμης
. Η Κιβωτός της Ιστορίας
Του Στράτου Κερσανίδη
«Η απώλεια της ιστορικής μνήμης σημαίνει απώλεια της ικανότητας να κατανοήσουμε το παρόν και να προβλέψουμε το μέλλον». Μια πανθομολογούμενη αλήθεια βγαλμένη από το στόμα του Νίκου Καβουκίδη, ενός κινηματογραφιστή που βρίσκεται στο κουρμπέτι από τα 15 του.
Από το 1957 και μετά, ο Καβουκίδης καταγράφει όλα τα πολιτικά-ιστορικά γεγονότα στη χώρα, έχοντας έτσι συγκεντρώσει ένα πολύ πλούσιο υλικό, το οποίο και χρησιμοποίησε το 1974 στην ταινία του «Μαρτυρίες».
Ο βετεράνος, αλλά πάντοτε μάχιμος κινηματογραφιστής, αξιοποιεί το πλούσιο οπτικό και ακουστικό υλικό που έχει συλλέξει για να δημιουργήσει ένα μνημειώδες χρονικό της ελληνικής Ιστορίας, από το 1936, δηλαδή από τη δικτατορία του Μεταξά, μέχρι το 1952. Αλβανικό έπος, κατοχή. Αντίσταση, απελευθέρωση, απόβαση των Άγγλων, Δεκεμβριανά, Εμφύλιος, τρομοκρατία, στρατοδικεία, εκτελέσεις, εξορίες, Μακρόνησος, γεγονότα που έχουν σημαδέψει ανεξίτηλα το σώμα του ελληνικού λαού.
Ο Νίκος Καβουκίδης με μοντάζ για σεμινάριο, συνδέει τις εικόνες έτσι ώστε να υπάρχει ροή και συνέχεια. Τα γεγονότα ακολουθούν μια σειρά με τέτοια ροή, θαρρείς και τα γυρίσματα έχουν γίνει με βάση κάποιο συγκεκριμένο σενάριο. Η πραγματικότητα όμως είναι, πως το σενάριο ακολούθησε εικόνες οι οποίες είχαν γυριστεί πολλά χρόνια πριν.
Το συγκλονιστικό οπτικό υλικό συνδέεται με ποιήματα και πεζά κείμενα τα οποία γράφτηκαν από μεγάλους ποιητές και συγγραφείς την εποχή στην οποία αναφέρονται. Γιάννης Ρίτσος, Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος, Μέλπω Αξιώτη, Ασημάκης Πανσέληνος, Τάσος Λειβαδίτης, Οδυσσέας Ελύτης, Γιώργος Σεφέρης, Τίτος Πατρίκιος κ.α. αποκτούν τις δικές τους εικόνες. Όπως ο Μίκης Θεοδωράκης έδωσε μουσική στους ποιητές, έτσι και ο Καβουκίδης έδωσε εικόνα.
Μπροστά από τα μάτια των θεατών περνά η Ιστορία και μαζί της τα πάθη, τα βάσανα, οι ελπίδες και οι διαψεύσεις του ελληνικού λαού. Ο Νίκος Καβουκίδης επιπλέον βάζει ήχο στις εικόνες του, έτσι που ο θεατής νομίζει πως τα γυρίσματα έγιναν με ταυτόχρονη ηχογράφηση. Η μουσική επένδυση, εκτός από ένα μέρος πρωτότυπης μουσικής, περιλαμβάνει εμβατήρια (γερμανικά και ελληνικά) καθώς και αντάρτικα τραγούδια, όλα σε σπάνιες ηχογραφήσεις. Ανάμεσα στους αφηγητές είναι και η ηθοποιός, Σοφία Ρούμου, σύζυγος του σκηνοθέτη, η οποία πέθανε περίπου πριν ένα χρόνο. Αφηγούνται επίσης ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος, ο Θανάσης Κουρλαμπάς, η Θεοδώρα Σιάρκου, η Μαρία Καβουκίδη, ο Κώστας Κουκουλίνης και η μικρή Σοφούλα.
Εξαιρετική ταινία, ένα μοναδικό μάθημα Ιστορίας, μία αληθινή κινηματογραφική Κιβωτός μνήμης, συγκλονιστική και συγκινητική.
Ποιος είναι ο Νίκος Καβουκίδης;
Από τα 15 του μπαινόβγαινε στη Φίνος Φιλμ, ακολουθώντας τον πατέρα του Γιώργο Καβουκίδη, έναν από τους πρωτοπόρους του ελληνικού σινεμά. Έτσι αγάπησε τον κινηματογράφο και κυρίως την κάμερα. Έτσι ξεκίνησε από βοηθός οπερατέρ και μοντέρ, ενώ για δασκάλους είχε τον Φιλοποίμενα Φίνο και τον Ντίνο Κατσουρίδη. Μάλιστα ο ίδιος ο Φίνος, βλέποντας το ταλέντο του, φρόντισε να τον στείλει στην Ιταλία για να σπουδάσει διεύθυνση φωτογραφίας.
Από το 1962 ως το 1968, έκανε το μοντάζ για αρκετές σημαντικές ταινίες της Φίνος Φιλμ, και έτσι καταξιώθηκε στο χώρο. Έχει συνεργαστεί με γνωστούς σκηνοθέτες του παλιού αλλά και του νέου ελληνικού κινηματογράφου, όπως : Αλέκος Σακελλάριος, Ντίνος Δημόπουλος, Γιάννης Δαλιανίδης, Νίκος Κούνδουρος, Μιχάλης Κακογιάννης, Παντελής Βούλγαρης, Νίκος Παναγιωτόπουλος, Ντίμης Δαδήρας, Βαγγέλης Σερντάρης, Χρήστος Σιοπαχάς, Νίκος Τζήμας, Γιώργος Κατακουζηνός, Αντώνης Κόκκινος, Ροβήρος Μανθούλης, Τάσος Ψαρράς και πολλοί άλλοι.
Στο παρελθόν έχει σκηνοθετήσει ντοκιμαντέρ και η δουλειά του, ως διευθυντή φωτογραφίας στον κινηματογράφο, την τηλεόραση και το θέατρο έχει βραβευτεί πολλές φορές
