Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2022 στις 18.00
(Aκυρώνεται λόγο καιρού) Συγκέντρωση ενάντια στο νέο σωφρονιστικό κώδικα
ΑΚΥΡΩΝΕΤΑΙ ΛΟΓΟ ΚΑΙΡΟΥ
ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΝΕΟ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ
Στις 24 Σεπτεμβρίου 2022 αναρτήθηκε προς δημόσια διαβούλευση ο νέος σωφρονιστικός κώδικας με τον τίτλο: "Αναμόρφωση και εκσυγχρονισμός του σωφρονιστικού κώδικα". Ο όρος εκσυγχρονισμός βέβαια είναι τουλάχιστον παραπλανητικός καθώς για άλλη μία φορά η κυβέρνηση της ΝΔ θέλοντας να ικανοποιήσει τις ορέξεις των ακροδεξιών και όχι μόνο ακροατηρίων της ψηφίζει την τροποποίηση του σωφρονιστικού κώδικα που έχει ως κύριο σκοπό την καταστολή των δικαιωμάτων των κρατουμένων. Βέβαια αφορμή για τη χρονική στιγμή ψήφισης αυτού του νόμου αποτέλεσε η ανακοίνωση έκθεσης της Επιτροπής για την πρόληψη Βασανιστηρίων (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης για την τραγική κατάσταση των ελληνικών φυλακών (π.χ. υπερπληθυσμός, άθλιες συνθήκες διαβίωσης, -αποφευκτέοι- θάνατοι, αυτοκτονίες). Στις 19 Οκτώβρη τελικά ψηφίστηκε ο νέος σωφρονιστικός κώδικας (Σ.Κ.), ο οποίος κινείται σε μία κατεύθυνση έμμεσης αυστηροποίησης των ποινών και των όρων διαβίωσης στις ελληνικές φυλακές.
ΤΑ ΝΕΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ
Θεσμική μεταφορά της αρμοδιότητας φυλακών
Αποτυπώνεται και σε αυτό το νομοθέτημα η κρατική επιλογή του 2019 για μεταφορά της αρμοδιότητας των φυλακών από το υπουργείο δικαιοσύνης στο υπουργείο προστασίας του πολίτη
Μετονομασία των φυλακών
Οι φυλακές μετονομάζονται από "καταστήματα κράτησης" σε "σωφρονιστικά καταστήματα"
Άρθρο 6Α
Προσθήκη ένα νέο άρθρο στον Κώδικα το 6Α, το οποίο προβλέπει για τους κρατούμενους τη δυνατότητα να προσφύγουν δικαστικά σε μια νεοσύστατη ελληνική επιτροπή εάν οι συνθήκες κράτησης θίγουν την αξιοπρέπεια τους και βλάπτουν τη σωματική και ψυχική τους υγεία. Ωστόσο, αυτό αποτελεί μια προσπάθεια του κράτους να αποφύγει τις προσφυγές κρατουμένων σε ευρωπαϊκά δικαστήρια και πιθανές κυρώσεις και πρόστιμα, ενώ κατά πάσα πιθανότητα θα είναι ένα κενό γράμμα για τις ζωές τους, αφού θα πρέπει τα ίδια τα κρατούμενα άτομα, χωρίς δικηγόρο, να αποδείξουν τις αυταπόδεικτες άθλιες συνθήκες κράτησης
Διαχωρισμός κρατουμένων (πειθαρχικός και ποινικός)
Ένας σημαντικός πυλώνας του νέου σωφρονιστικού κώδικα είναι ο περαιτέρω διαχωρισμός των κρατουμένων με κριτήρια σχετικά με την πειθάρχηση τους εντός των φυλακών, αλλά και με τα αδικήματα που τους έφεραν εντός τους. Με βάση αυτές τις διακρίσεις σε πολλαπλές κατηγορίες κρατουμένων, συστηματοποιείται διαφορετική μεταχείρισή τους.
Φυλακές τύπου Γ
Κρίσιμο σημείο των αλλαγών είναι και η επαναφορά στην ουσία των φυλακών τύπου Γ με την ονομασία "Σωφρονιστικά Καταστήματα Αυξημένης Ασφαλείας". Αυτές οι φυλακές θα είναι αυτοτελείς ή ειδικά τμήματα φυλακών σε σωφρονιστικά καταστήματα τύπου Α (κυρίως για υπόδικους, καταδικασμένους για πλημμελήματα ή χρέη) ή Β (κυρίως για καταδικασμένους για κακουργήματα). Ακολουθούν τα πρότυπα των φυλακών τύπου Γ που είχε θεσμοθετήσει το ελληνικό κράτος το 2014, χωρίς καν να ορίζεται συγκεκριμένα (όπως τότε) ποια θα είναι τα αυστηρότερα μέτρα κράτησης και με ποιον τρόπο θα χειροτερέψουν οι συνθήκες διαβίωσης εντός τους.
Άδειες (τακτικές)
Το κράτος αυστηροποιεί περαιτέρω τις προϋποθέσεις λήψης τακτικών αδειών. Συγκεκριμένα, διαφορετικές προβλέψεις επιφυλάσσει αναλόγως με το είδος του αδικήματος (πλημμέλημα ή κακούργημα ή κακουργήματα ειδικού τύπου) για το οποίο έχει καταδικαστεί ο κρατούμενος. Πλέον όσοι εκτίουν ποινή φυλάκισης για πλημμελήματα πρέπει να εκτίουν το 1/8 της ποινής τους (από 1/10 που ήταν πριν) για να έχουν τη δυνατότητα άδειας, ενώ όσοι εκτίουν ποινή κάθειρξης για κακουργήματα, εξακολουθούν να πρέπει να εκτίσουν το 1/5 της ποινής τους. Εξαίρεση αποτελούν όσοι κρατούνται για τα κακουργήματα σχετικά με διακίνηση ναρκωτικών, εγκληματική και τρομοκρατική οργάνωση, εμπρησμό δασών, ανθρωποκτονία από πρόθεση, εμπορία ανθρώπων και αρπαγή ανηλίκων, ληστεία και εκβίαση καθώς και σχετικά με έμφυλη βία (τα λεγόμενα "κατά της γενετήσιας ελευθερίας"). Στο αρχικό σχέδιο νόμου, το δικαίωμα για τακτική άδεια για αυτούς, καταργούνταν ολοκληρωτικά! Στον ψηφισμένο πλέον νόμο, απαιτείται η πραγματική έκτιση των 5/6 της ποινής που απαιτείται για να έχουν δικαίωμα αποφυλάκισης (δηλαδή τα 5/6 των 4/5 της ποινής τους), καταργώντας σχεδόν δηλαδή αυτή τη δυνατότητα τους, αφού θεμελιώνεται λίγο καιρό πριν τη στιγμή που (θεωρητικά τουλάχιστον) μπορούν να βγουν από τη φυλακή.
Όσοι διαπράξουν εσχάτη προδοσία, δεν δικαιούνται άδεια. Για τους ισοβίτες κρατούμενους προβλέπεται πως πρέπει να μείνουν στη φυλακή όχι 10 αλλά πλέον 12 χρόνια, για να θεμελιώσουν δικαίωμα για άδεια, ενώ για τους καταδικασμένους σε πολλαπλά ισόβια το δικαίωμα τους περιορίζεται τόσο, που στην ουσία καταργείται. Συγκεκριμένα, είναι υποχρεωμένοι να εκτίσουν 12 χρόνια και 3 χρόνια επιπλέον για κάθε ποινή ισοβίων, ενώ σε κάθε περίπτωση μπορούν να αιτηθούν για άδεια, αφού εκτίσουν πραγματικά 22 χρόνια. Δίνει την εντύπωση πως η διάταξη είναι εκδικητική και φωτογραφική, για να στερήσει την άδεια από τον επαναστάτη Δημήτρη Κουφοντίνα για τουλάχιστον 2 ακόμη χρόνια.
Εκπαιδευτική άδεια
Γενικώς, αυστηροποιείται και περιορίζεται το δικαίωμα σε εκπαιδευτική άδεια. Αρχικά, τίθενται πολλές και υπερβολικές προϋποθέσεις ακόμη και για το άνοιγμα της προοπτικής απόκτησης άδειας ενώ ταυτόχρονα διευκολύνεται η δυνατότητα αυθαίρετης (τιμωρητικής και εκδικητικής) ανάκλησής της.
Περαιτέρω αυστηροποίηση και κατάργηση θεσμών εναλλακτικής έκτισης ποινών
Για παράδειγμα αυστηροποιείται η ημιέλευθερη διαβίωση και η τμηματική έκτιση ποινής, που βέβαια έτσι και αλλιώς δεν εφαρμόζονται στην πράξη, ενώ καταργείται η δυνατότητα για παροχή κοινωφελούς εργασίας (μετά την κατάργηση της και από τον ποινικό κώδικα).
Μεγαλύτερες πειθαρχικές ποινές
Αξιοσημείωτη είναι και η αύξηση των βαθμών ποινής που επιβάλλονται ύστερα από πειθαρχικά παραπτώματα στους κρατούμενους. Οι διάφορες μορφές πειθαρχικών ποινών παραμένουν (περιορισμός σε κελί, κομμένα μεροκάματα, μεταγωγή), όμως οι βαθμοί που επιβάλλονται κυμαίνονται στο πλαίσιο 10-100 (ενώ πριν ήταν 1-30), με τους 100 βαθμούς να παραμένουν το όριο πάνω από το οποίο ένα κρατούμενο αποκλείεται από άδειες, αποφυλάκιση υπό όρους, μεροκάματα κλπ (τουλάχιστον μέχρι την διαγραφή αυτών των ποινών από 6 μήνες ως 2 έτη αργότερα). Συγχρόνως, παραμένει η πρόβλεψη για την εξαντλητική επιβολή 100 βαθμών ποινής για κατοχή ή χρήση τηλεφώνου.
Άλλες διατάξεις
Μεταξύ άλλων, διευρύνονται οι κατηγορίες κρατουμένων που απαγορεύεται να μεταχθούν σε αγροτικές φυλακές, ενώ δίνεται η δυνατότητα στο συμβούλιο της φυλακής να περιορίσει την τηλεφωνική επικοινωνία σε κρατούμενους αν θεωρηθεί ότι προκύπτει "κίνδυνος για την εύρυθμη και ασφαλή λειτουργία του καταστήματος". Επιπροσθέτως, αυτομάτως με την ψήφιση του νόμου η κυβέρνηση θέτει στο αρχείο όλα τα εκκρεμή αιτήματα μεταγωγής των κρατουμένων, υποχρεώνοντας τους να τα υποβάλουν από την αρχή, σταθμίζοντας ως σημαντικότερη την αποσυμφόρηση της διοίκησης από τη ζωή των ανθρώπων που επηρεάζεται άμεσα.
ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΦΥΛΑΚΕΣ - ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ
Από τις 28 Οκτώβρη έχουν ξεκινήσει κινητοποιήσεις οι κρατούμενοι/-ες στις φυλακές στον Κορυδαλλό (Α,Β,Γ,Δ,Ε Πτέρυγες) ενώ άμεσα επεκτάθηκαν και σε υπόλοιπες φυλακές: στη Λάρισα, στο Δομοκό, στα Τρίκαλα, στην Πάτρα, στην Κέρκυρα ενάντια στη ψήφιση του νέου σωφρονιστικού κώδικα: Αρνούνται την καταμέτρηση, το μεσημεριανό κλείδωμα στα κελιά και σε κάποιες περιπτώσεις και τα μεροκάματα. Οι κρατούμενες/οι/α είναι αποφασισμένες όπως αναφέρουν στην ανακοίνωσή τους αν συνεχίσουν τον αγώνα τους και σκοπεύουν σταδιακά να κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους. Σε αυτή τη λογική από τις 23 Νοέμβρη (στον Κορυδαλλό), αρνούνται και το καθιερωμένο μεσημεριανό κλείδωμα των προαυλίων.
Σε γενικές γραμμές τα αιτήματα των κρατουμένων, στις διάφορες φυλακές, φαίνεται να συγκλίνουν σε μεγάλο βαθμό με κάποιες διαφοροποιήσεις και προσθήκες κατά περίπτωση (όπως φαίνεται ενδεικτικά και παρακάτω).
Οι κρατούμενοι στον Δομοκό, θέτουν και έναν πιο σαφή χρονικό ορίζοντα για την ικανοποίηση των αιτημάτων τους, σε 21 ημέρες (ξεκινώντας από 31/10) προειδοποιώντας ότι θα προβούν σε αποχή συσσιτίου και περαιτέρω κλιμάκωση των κινητοποιήσεων. Παραθέτουμε τα αιτήματα των κρατουμένων (του Κορυδαλλού):
- Επιστροφή των Καταστημάτων Κράτησης συνολικά στην αρμοδιότητα του υπουργείου Δικαιοσύνης.
- Κατάργηση των Σωφρονιστικών Καταστημάτων αυξημένης ασφάλειας (πρώην φυλακές τύπου Γ')
- Καμία εξαίρεση βάσει αδικήματος στη χορήγηση των τακτικών αδειών.
- Καμία εξαίρεση βάσει αδικήματος, στο δικαίωμα μεταγωγής στα αγροτικά Καταστήματα.
- Καμία τροποποίηση του άρθρου 53 σχετικά με τις προϋποθέσεις χορήγησης των εκπαιδευτικών αδειών.
- Διαχωρισμό των πειθαρχικών ποινών από τη διαδικασία χορήγησης της υφ' όρων απόλυσης των κρατουμένων.
- Χορήγηση άμεσα και κατά προτεραιότητα, αναστολής από τα αρμόδια συμβούλια στους κρατούμενους με αναπηρία άνω του 67%. Η καθυστέρηση της υφ' όρων απόλυσης τους αποτελεί βασανισμό».
- Ψήφιση νέων διατάξεων για αποσυμφόρηση των φυλακών (ως ριζική αιτία μιας σειράς άλλων άλυτων προβλημάτων) (:κρατούμενοι Δομοκού)
- Επισημαίνουν ότι απαγορεύεται η αναδρομική εφαρμογή δυσμενέστερης διάταξης. (:κρατούμενοι Δομοκού)
***
Βλέπουμε ταυτόχρονα μία προσπάθεια απόλυτου ξεπλύματος του νέου κώδικα, με άρθρα να τον παρουσιάζουν ως μία προσπάθεια κατοχύρωσης δικαιωμάτων για τα κρατούμενα. Δεν γελιόμαστε. Αναγνωρίζουμε το επικοινωνιακό θέατρο που στήνεται άλλη μια φορά. Η δημιουργία δομών που θα έπρεπε να θεωρούνται δεδομένες (ψυχιατρικό τμήμα γυναικών και νοσοκομείο στη Θήβα, οδοντιατρικό τμήμα στον Κορυδαλλό)και η κατοχύρωση "προοδευτικής" νομοθεσίας που απαγορεύει τη "δυσμενή διακριτική μεταχείριση των κρατουμένων" εξυπηρετούν το ρόλο τους στο να χτίσουν ένα φιλικό φιλελεύθερο προσωπείο για το κράτος, καλύπτοντας την καταπιεστική βιαιότητα της εξουσίας και τις πραγματικές επιπτώσεις του νέου κώδικα. Ξέρουμε ποιοι νόμοι συμφέρει να εφαρμόζονται και ποιοι να αγνοούνται. Χωρίς να αμφισβητούμε ότι οι αλλαγές αυτές μπορεί να βοηθήσουν περιστασιακά και ατομικά, ξεκαθαρίζουμε ότι το ίδιο μέσο που μας φυλακίζει, μας καταπιέζει και μας δολοφονεί, ούτε μπορεί, ούτε σκοπεύει να μας βοηθήσει. Η κυβέρνηση σπεύδει να καλύψει την όξυνση της καταπίεσης, της εξουσίας και της επιβολής πάνω σε κάθε τμήμα της ζωής των κρατουμένων.
Τασσόμαστε αλληλέγγυα σε έναν αγώνα για την μη περαιτέρω εξαθλίωση ενός ήδη άθλιου θεσμού. Μεταφέρουμε τις κραυγές των κρατουμένων για αξιοπρέπεια και διεκδικούμε την άμεση ικανοποίηση των αιτημάτων τους. Ωστόσο δεν επαναπαυόμαστε στη μεταρρυθμιστική διάσταση του σωφρονιστικού κώδικα και της δομής των φυλακών. Ο εγκλεισμός από μόνος του αποτελεί βασανιστήριο και τιμωρία και δεν μπορεί να «εξευγενιστεί» όπως φαίνεται να επιδιώκεται πλάι σε λέξεις όπως «σωφρονισμός», «εξανθρωπισμός», «εκσυγχρονισμός» κλπ.
Σε μια συγκυρία όπου παράλληλα συμβαίνουν οι απεργίες πείνας των 11 αγωνιστ(ρι)ών από την τουρκία (σημειώνοντας 50 ημέρες στις 25/11), η απεργία πείνας του alfredo cospito ενάντια στον 41 bis (σε βάρβαρες συνθήκες εγκλεισμού εκτίοντας ισόβια κάθειρξη), απεργίες πείνας αλληλέγγυων συντροφιών και οι κινητοποιήσεις στις ελληνικές φυλακές, είναι αδύνατο να αγνοήσουμε αυτό που διαγράφεται ξεκάθαρα· η εναντίωση μας δεν εστιάζει σε ένα συγκεκριμένο νόμο. Η άρνηση μας αφορά ολόκληρη τη συνθήκη του εγκλεισμού.
Οι φυλακές δεν βελτιώνονται. Κατεδαφίζονται.
ΑΓΩΝΑΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΝΕΟ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ
ΝΙΚΗ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΩΝ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ
ΦΩΤΙΑ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΛΙΑ
ΠΟΛΥΜΟΡΦΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΚΑΘΕ ΝΟΜΙΜΗ ΚΑΙ ΜΗ ΕΞΟΥΣΙΑ/ΚΑΤΑΠΙΕΣΗ
ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΤΩΝ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ
>ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΑΠΕΡΓΙΑ ΠΕΙΝΑΣ ΤΩΝ 11 ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ<
(που κρατούνται στις ελληνικές φυλακές)
>ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΑΠΕΡΓΙΑ ΠΕΙΝΑΣ ΤΟΥ ΙΤΑΛΟΥ ΑΝΑΡΧΙΚΟΥ ALFREDO COSPITO<
(ενάντια στο σκληρό βασανιστικό καθεστώς κράτησης των κελιών 41 BIS)
κάλεσμα : Ανοιχτή συνέλευση ενάντια στο νέο σωφρονιστικό κώδικα
Το ελληνικό κράτος, γνωρίζοντας ότι θα βρει αντιδράσεις στα σχέδια του, εφαρμόζει πολιτικές προληπτικής αντιεξέγερσης. Τελευταία ψηφίδα στο ευρύτερο κατασταλτικό μοτίβο αποτελεί η ψήφιση πριν λίγες μέρες του νέου σωφρονιστικού κώδικα. Οι επιθέσεις στις καταλήψεις, στους δημόσιους κι ελεύθερους χώρους, στα πανεπιστήμια, στα μέσα οργάνωσης και πάλης των αντιστεκόμενων (πχ νομοσχέδιο για τις συναθροίσεις, απαξίωση των εργατικών σωματείων και των φοιτητικών συλλόγων), η αναγωγή της αστυνομίας ως διαχειριστή όλο και περισσότερων ζητημάτων της κοινωνικής ζωής με αποκορύφωμα την περίοδο των lockdown, γενικότερα, το δόγμα "νόμος και τάξη" που επιδεικνύει η τωρινή κρατική διαχείριση σκιαγραφούν την προσπάθεια του κράτους να καταστείλει κάθε κοινωνική αντίσταση εν τη γενέσει της. Συγχρόνως, αποσπά ζωτικό χώρο από τον κόσμο του αγώνα, στον οποίο τα κοινωνικά υποκείμενα συναντιούνται, ζυμώνονται και οργανώνουν τις αντιστάσεις τους, παραδίνοντας παράλληλα, πολλές φορές, αυτό τον χώρο βορά στα καπιταλιστικά συμφέροντα (χαρακτηριστικό παράδειγμα οι κρατικοί σχεδιασμοί για τα Εξάρχεια και άλλους δημόσιους χώρους, αλλά και για τα πανεπιστήμια).
Ο σωφρονιστικός κώδικας (ψηφίστηκε το 1999 και έχει υποστεί διάφορες αλλαγές ανά τα χρόνια) είναι ένα νομοθέτημα που ορίζει τους κανόνες διαχείρισης των ανθρώπων που είναι έγκλειστοι στα κολαστήρια της ελληνικής δημοκρατίας. Με λίγα λόγια, ορίζει τον τρόπο λειτουργίας ενός βάρβαρου θεσμού εγκλεισμού, όπως είναι οι φυλακές. Ωστόσο, στις διατάξεις του κατοχυρώνονται (χωρίς βέβαια απαραίτητα να γίνονται σεβαστά στην πράξη) και δικαιώματα που κατακτήθηκαν από τους κρατούμενους με μακροχρόνιους αγώνες και αιματηρές εξεγέρσεις. Με το πρόσφατο νομοσχέδιο η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας περιστέλλει και πρακτικά καταργεί πολλά από αυτά τα δικαιώματα και φέρνει με ακόμα μεγαλύτερη ένταση το δόγμα μηδενικής ανοχής εντός των φυλακών, εξυπηρετώντας στρατηγικούς της σχεδιασμούς και συγχρόνως ικανοποιώντας για άλλη μια φορά τους ακροδεξιούς ψηφοφόρους της. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η νομοπαρασκευαστική επιτροπή που σχεδίασε το νομοθέτημα αποτελείτο κυρίως από ανθρώπους που καμία σχέση δεν έχουν με εγκληματολογικές και ποινικές επιστήμες, ενώ πρόεδρος της ήταν η γνωστή μας πρώην γενική γραμματέας αντεγκληματικής πολιτικής Σοφία Νικολάου.
Το υπουργείο της αστυνομίας αρμόδιο για τον σωφρονισμό όλων
Αρχικά, αποτυπώνεται και σε αυτό το νομοθέτημα η κυβερνητική επιλογή του 2019 για μεταφορά της αρμοδιότητας των φυλακών από το υπουργείο δικαιοσύνης στο υπουργείο προστασίας του πολίτη, καθιστώντας στην ουσία αρμόδιο για την εποπτεία της εφαρμογής των δικαστικών αποφάσεων (που υποτίθεται ότι αποτελεί η πρακτική εφαρμογή της απονομής της αστικής δικαιοσύνης) το υπουργείο της αστυνομίας. Η επιλογή αυτή έχει πρακτική και συμβολική-πολιτική σημασία, αφού αποκαλύπτει για άλλη μια φορά τον κατασταλτικό ρόλο που επιτελούν η "Δικαιοσύνη" και οι φυλακές της.
Συγχρόνως, οι φυλακές μετονομάζονται από "καταστήματα κράτησης" σε "σωφρονιστικά καταστήματα", απομακρύνοντας την έκτιση των ποινών από ένα ουδέτερο πρότυπο και επαναφέροντας μια παλαιότερη αντίληψη του θεσμού των φυλακών ως μέσου "σωφρονισμού" του κρατούμενου από το πατερναλιστικό κράτος. Η αντίληψη ότι το κράτος έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να σωφρονίσει τον κρατούμενο, να παρέμβει δηλαδή στον πυρήνα των πεποιθήσεων, των σκέψεων και των αισθημάτων του, της προσωπικότητας του γενικότερα, ώστε να επιτευχθεί κάποιου είδους συνέτιση του έγκλειστου μη ορισμένη αλλά σύμφωνη σίγουρα με τα κριτήρια της κυριαρχίας, είναι μια επικίνδυνη στροφή με οργουελικές συνδηλώσεις. Βέβαια, ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι ως σωφρονισμός εννοείται η αναμόρφωση των "εγκληματικών στοιχείων" σε "νομοταγείς πολίτες", κάτι τέτοιο απίθανο φαίνεται με την μεταρρύθμιση αυτή που επιχειρεί να απογυμνώσει χιλιάδες έγκλειστους ανθρώπους από κάθε ελπίδα για επαφή με τη ζωή εκτός των τειχών και την όσο το δυνατόν ομαλή επιστροφή σε αυτή.
Λίγος «σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων»
Στη συνέχεια βλέπουμε την προσθήκη ενός άρθρου 6Α στον σωφρονιστικό κώδικα. Το άρθρο αυτό προβλέπει για τους κρατούμενους τη δυνατότητα να προσφύγουν δικαστικά εάν οι συνθήκες κράτησης θίγουν την αξιοπρέπεια τους και βλάπτουν τη σωματική και ψυχική τους υγεία. Αποτελεί μια προσπάθεια του κράτους να λιγοστέψουν οι καταδίκες εναντίον του μετά από προσφυγές χιλιάδων κρατουμένων σε ευρωπαϊκά δικαστήρια, ενώ κατά πάσα πιθανότητα θα είναι ένα κενό γράμμα για τις ζωές τους, αφού θα πρέπει τα ίδια τα κρατούμενα άτομα, χωρίς δικηγόρο, να αποδείξουν τις αυταπόδεικτες άθλιες συνθήκες κράτησης (υπερπληρότητα, έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και βασικών ειδών υγιεινής, εκδικητικότητα των ανθρωποφυλάκων κλπ). Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι πρέπει να αποδεικνύεται βλάβη της ψυχικής τους υγείας λες και ο εγκλεισμός από μόνος του δεν αρκεί, ενώ ως κύριο μέσο για την αποκατάσταση τους προβλέπεται η υποχρεωτική μεταγωγή τους σε άλλη φυλακή. Με τα δεδομένα των ελληνικών φυλακών, που η πληρότητα τους φτάνει πολλές φορές έως και 200%, μάλλον σαν τιμωρητικό μέτρο θα επικρατήσει αυτή η πρόβλεψη για όσους κρατούμενους μπουν στον κόπο να αναδείξουν τις άθλιες συνθήκες κράτησης, ενώ αντί να τους ανακουφίζει, πιθανότατα θα τους φέρνει σε ένα παρόμοιο ή χειρότερο περιβάλλον φυλακής μακριά από τις οικογένειες και τα κοντινά τους πρόσωπα.
Απείθαρχοι και «ιδιαίτερα επικίνδυνοι» κρατούμενοι
Ένας σημαντικός πυλώνας του νέου σωφρονιστικού κώδικα είναι ο περαιτέρω διαχωρισμός των κρατουμένων με κριτήρια σχετικά με την πειθάρχηση τους εντός των φυλακών, αλλά και με τα αδικήματα που τους έφεραν εντός τους, κόντρα στις διακηρύξεις της αστικής νομιμότητας περί ίσης μεταχείρισης τους. Αυτός ο διαχωρισμός αποτυπώνεται στην επιδείνωση της κατάστασης των απείθαρχων κρατουμένων αλλά και όσων έχουν διαπράξει συγκεκριμένων ειδών κακουργήματα ή έχουν καταδικαστεί με βαριές ποινές (που στην πραγματικότητα περιλαμβάνει ίσως και την πλειοψηφία των έγκλειστων στα ελληνικά κάτεργα).
Φυλακές τύπου Γ
Κεντρικό σημείο αποτύπωσης αυτής της φιλοσοφίας είναι η επαναφορά των φυλακών τύπου Γ με την ονομασία "Σωφρονιστικά Καταστήματα Αυξημένης Ασφαλείας". Αυτές οι φυλακές θα είναι αυτοτελείς ή ειδικά τμήματα φυλακών σε σωφρονιστικά καταστήματα τύπου Α (κυρίως για υπόδικους, καταδικασμένους για πλημμελήματα ή χρέη) ή Β (κυρίως για καταδικασμένους για κακουργήματα). Ακολουθούν τα πρότυπα των φυλακών τύπου Γ που είχε θεσμοθετήσει το ελληνικό κράτος το 2014, χωρίς καν να ορίζεται συγκεκριμένα (όπως τότε) ποια θα είναι τα αυστηρότερα μέτρα κράτησης και με ποιον τρόπο θα χειροτερέψουν οι συνθήκες διαβίωσης εντός τους, αφήνοντας το κενό γράμμα, ώστε να το συμπληρώσει ο εκάστοτε υπουργός σύμφωνα με τις ορέξεις του.
Σε αυτές τις φυλακές θα μπορούν να μεταχθούν κρατούμενα άτομα που έχουν διαπράξει κακουργήματα σχετικά με διακίνηση ναρκωτικών, εσχάτη προδοσία, εγκληματική και τρομοκρατική οργάνωση, εμπρησμό δασών, ανθρωποκτονία από πρόθεση, εμπορία ανθρώπων και αρπαγή ανηλίκων, ληστεία και εκβίαση. Στην ουσία πρόκειται για τις ίδιες κατηγορίες κρατουμένων που με τις αλλαγές στον ποινικό κώδικα το Νοέμβρη του 2021 δικαιούνται πλέον αποφυλάκιση όχι αφού έχουν εκτίσει τα 3/5 της ποινής τους (όπως κατάδικοι για άλλα κακουργήματα) αλλά τα 4/5 αυτής. Πέρυσι το κράτος με τις νομοθετικές του ρυθμίσεις εξήγγειλε για αυτούς κι άλλους κρατούμενους περισσότερη φυλακή. Φέτος θεσπίζεται η δυνατότητα του εισαγγελέα ή της Κεντρικής Επιτροπής Μεταγωγών ή ακόμα και του ΓΓ Αντεγκληματικής πολιτικής σε "εξαιρετικά επείγουσες" περιπτώσεις, να αποφασίζουν τη μεταγωγή τους σε ένα καθεστώς φυλακής μέσα στη φυλακή, σαν επιπλέον τιμωρητικό μέτρο πέραν της ποινής που τους επέβαλε το αστικό δικαστήριο. Οι ίδιες κατηγορίες κρατουμένων βέβαια υφίστανται, όπως θα δούμε παρακάτω, περιστολή κι άλλων δικαιωμάτων τους, όπως είναι για παράδειγμα οι τακτικές άδειες. Πέραν αυτών των κρατουμένων, βέβαια, στις πειθαρχικές αυτές φυλακές θα μπορούν να μετάγονται και όσοι έχουν διαπράξει ορισμένα πειθαρχικά παραπτώματα (βίαιη ομαδική απόδραση, βία κατά των σωφρονιστικών υπαλλήλων, απόδραση, κατοχή και χρήση αιχμηρών αντικειμένων) και κρίνονται από το συμβούλιο της φυλακής (αυθαίρετα χωρίς κάποιο ορισμένο κριτήριο) ως "ιδιαίτερα επικίνδυνοι" για την τάξη και την ασφάλεια των σωφρονιστικών καταστημάτων. Ξεκάθαρα, λοιπόν, η κρατική εξουσία θέλει να επιβάλει κλίμα τάξης, ασφάλειας και απόλυτης υπακοής και μέσα στις φυλακές, στιγματίζοντας και απομονώνοντας τους απείθαρχους κρατούμενους και τους πολιτικούς της αντιπάλους και εντείνοντας γι αυτούς το καθεστώς εξαίρεσης στο οποίο έτσι και αλλιώς βρίσκεται το σύνολο του έγκλειστου πληθυσμού.
Περιστολή των αδειών
Μεγάλης σημασίας όμως είναι και οι αλλαγές που σχετίζονται με το δικαίωμα των κρατουμένων για άδεια.
Χαϊδεύοντας τα αυτιά των πιο αντιδραστικών και συντηρητικών κομματιών της κοινωνίας, τα οποία θεωρούν παράλογο άνθρωποι που είναι στη φυλακή να παίρνουν ολιγοήμερες ανάσες ελευθερίας κοντά στους αγαπημένους τους ανθρώπους, το κράτος αυστηροποιεί ακόμη περισσότερο τις προϋποθέσεις λήψης τακτικών αδειών. Πλέον όσοι εκτίουν ποινή φυλάκισης για πλημμελήματα πρέπει να εκτίουν το 1/8 της ποινής τους (από 1/10 που ήταν πριν) για να έχουν τη δυνατότητα άδειας, ενώ όσοι εκτίουν ποινή κάθειρξης για κακουργήματα, εξακολουθούν να πρέπει να εκτίσουν το 1/5 της ποινής τους. Εξαίρεση αποτελούν όσοι κρατούνται για τα κακουργήματα σχετικά με διακίνηση ναρκωτικών, εγκληματική και τρομοκρατική οργάνωση, εμπρησμό δασών, ανθρωποκτονία από πρόθεση, εμπορία ανθρώπων και αρπαγή ανηλίκων, ληστεία και εκβίαση καθώς και σχετικά με έμφυλη βία (τα λεγόμενα "κατά της γενετήσιας ελευθερίας"). Στο αρχικό σχέδιο νόμου, το δικαίωμα για τακτική άδεια για τις κατηγορίες αυτές κρατουμένων καταργούνταν ολοκληρωτικά! Στον ψηφισμένο πλέον νόμο απαιτείται η πραγματική έκτιση των 5/6 της ποινής που απαιτείται για να έχουν δικαίωμα αποφυλάκισης (δηλαδή τα 5/6 των 4/5 της ποινής τους), καταργώντας σχεδόν δηλαδή αυτή τη δυνατότητα τους, αφού θεμελιώνεται λίγο καιρό πριν τη στιγμή που (θεωρητικά τουλάχιστον) μπορούν να βγουν από τη φυλακή. Όσοι βέβαια διαπράξουν εσχάτη προδοσία απέναντι στη μητέρα πατρίδα, δεν δικαιούνται άδεια. Για τους ισοβίτες κρατούμενους προβλέπεται πως πρέπει να μείνουν στη φυλακή όχι 10 αλλά πλέον 12 χρόνια, για να θεμελιώσουν δικαίωμα για άδεια, ενώ για τους καταδικασμένους σε πολλαπλά ισόβια το δικαίωμα τους περιορίζεται τόσο, που στην ουσία καταργείται. Συγκεκριμένα, είναι υποχρεωμένοι να εκτίσουν 12 χρόνια και 3 χρόνια επιπλέον για κάθε ποινή ισοβίων, ενώ σε κάθε περίπτωση μπορούν να αιτηθούν για άδεια, αφού εκτίσουν πραγματικά 22 χρόνια. Χαρακτηριστικό είναι πως η έκτιση τουλάχιστον 22 ετών (τρία χρόνια δηλαδή πριν τα 25 στα οποία οι πολυϊσοβιτες αποκτούν δικαίωμα αποφυλάκισης) δίνει την εύλογη εντύπωση πως η διάταξη είναι φωτογραφική για να στερήσει την άδεια από τον επαναστάτη Δημήτρη Κουφοντίνα για τουλάχιστον 2 ακόμη χρόνια. Εξάλλου, έχουμε δει επανειλημμένα το μένος του κράτους κατά των αμετανόητων ανταρτών που έχουν αμφισβητήσει έμπρακτα το κρατικό μονοπώλιο της βίας, που στην περίπτωση του συντρόφου ενισχύεται και από τις προσωπικές ιδεοληψίες της οικογένειας Μητσοτάκη Μπακογιάννη. Μαζί του, βέβαια, πλήττεται και πλήθος πολυϊσοβιτών που χρόνια τώρα μπορεί να παίρνουν τακτικές άδειες, φροντίζοντας τις προσωπικές τους σχέσεις και κάνοντας βήματα προς την επανένταξη τους, αλλά τώρα βίαια το κράτος τους κλέβει πολύτιμες ανάσες ζωής μέσα στο σκοτάδι του εγκλεισμού.
Οι λοιπές προϋποθέσεις παραμένουν, όπως η μη εκκρεμής δίωξη για κακούργημα ή πλημμέλημα που ενέχει πράξεις βίας (προσθήκη του 2020, όταν η κυβέρνηση της ΝΔ επιχείρησε να αφαιρέσει το δικαίωμα αδειών και κράτησης σε αγροτικές φυλακές από τον Κουφοντίνα), ενώ σαν κριτήριο εξέτασης του αιτήματος από το αρμόδιο συμβούλιο για την πιθανότητα φυγής ή κακής χρήσης της άδειας, πέραν των ήδη υπαρχόντων, προστίθεται η επιβολή ή όχι πειθαρχικών ποινών.
Ευρέως περιορίζεται όμως και το δικαίωμα της εκπαιδευτικής άδειας, καθιστάμενο πλέον προνόμιο για λίγους. Πλέον, για να πάρει κάποιο κρατούμενο άτομο εκπαιδευτική άδεια, θα πρέπει να φοιτά σε δημόσια εκπαιδευτική δομή, να μην υπάρχει η δυνατότητα εξ αποστάσεως διδασκαλίας (!) και να έχει εκτίσει κατώτατο όριο ποινής (4 μήνες για υπόδικους ή καταδικασμένους για πλημμελήματα, 1 χρόνος για καταδικασμένους για κακουργήματα, 2 χρόνια για ισοβίτες). Ταυτόχρονα θεσμοθετούνται για πρώτη φορά λόγοι μη χορήγησης εκπαιδευτικής άδειας κατά τα πρότυπα των τακτικών αδειών, όπως είναι η εκκρεμούσα δίωξη για κακούργημα ή πλημμέλημα βίας, ενεργή πειθαρχική ποινή, κίνδυνος τέλεσης νέων αδικημάτων, φυγής ή κακής χρήσης της άδειας. Επίσης, ως λόγος ανάκλησης προστίθεται η διάπραξη οποιουδήποτε πειθαρχικού παραπτώματος, ενώ ως κακή χρήση της άδειας αναφέρεται η πλημμελής παρακολούθηση από τον κρατούμενο και η κακή του επίδοση που τεκμαίρεται αν επιτύχει σε λιγότερο από το 1/3 των δηλωθέντων μαθημάτων. Με αυτές τις ρυθμίσεις, πολλές κρατούμενες και κρατούμενοι στερούνται στιγμές ελευθερίας, κοινωνικές σχέσεις εκτός των τοίχων της φυλακής και δέχονται ανεπανόρθωτο πλήγμα στο δικαίωμα τους στην εκπαίδευση εξαιτίας του κυνικής αδιαφορίας κάποιων.
Εν συνεχεία, διαβάζοντας το νέο σωφρονιστικό κώδικα, βλέπουμε την περαιτέρω αυστηροποίηση θεσμών εναλλακτικής έκτισης ποινών, όπως είναι η ημιέλευθερη διαβίωση και η τμηματική έκτιση ποινής, που βέβαια έτσι και αλλιώς δεν εφαρμόζονται στην πράξη, ενώ καταργείται η δυνατότητα για παροχή κοινωφελούς εργασίας (μετά την κατάργηση της και από τον ποινικό κώδικα).
Μεγαλύτερες πειθαρχικές ποινές
Αξιοσημείωτη είναι και η αύξηση των βαθμών ποινής που επιβάλλονται ύστερα από πειθαρχικά παραπτώματα στους κρατούμενους. Οι διάφορες μορφές πειθαρχικών ποινών παραμένουν (περιορισμός σε κελί, κομμένα μεροκάματα, μεταγωγή), όμως οι βαθμοί που επιβάλλονται κυμαίνονται στο πλαίσιο 10-100 (από 1-30), με τους 100 βαθμούς να παραμένουν το όριο πάνω από το οποίο ένα κρατούμενο αποκλείεται από άδειες, αποφυλάκιση υπό όρους, μεροκάματα κλπ (τουλάχιστον μέχρι την διαγραφή αυτών των ποινών από 6 μήνες ως 2 έτη αργότερα). Συγχρόνως, παραμένει η πρόβλεψη για την εξαντλητική επιβολή 100 βαθμών ποινής για κατοχή ή χρήση τηλεφώνου(!).
Άλλες διατάξεις
Ακόμα, διευρύνονται οι κατηγορίες κρατουμένων που απαγορεύεται να μεταχθούν σε αγροτικές φυλακές, ενώ δίνεται η δυνατότητα στο συμβούλιο της φυλακής να περιορίσει την τηλεφωνική επικοινωνία σε κρατούμενους αν προκύπτει κίνδυνος για την εύρυθμη και ασφαλή λειτουργία του καταστήματος. Δυνατότητα πλήρως αυθαίρετη, δίχως να ορίζεται κάποιο άλλο κριτήριο. Επιπροσθέτως, αυτομάτως με την ψήφιση του νόμου η κυβέρνηση θέτει στο αρχείο όλα τα εκκρεμή αιτήματα μεταγωγής των κρατουμένων, υποχρεώνοντας τους να τα υποβάλουν από την αρχή, σταθμίζοντας ως σημαντικότερη την αποσυμφόρηση της διοίκησης από τη ζωή των ανθρώπων που επηρεάζεται άμεσα, αφού από αυτό μπορεί να εξαρτάται η υγεία τους ή το αν θα καταφέρουν να δουν κάποιο κοντινό πρόσωπο πριν πεθάνει. Βλέπουμε, επίσης, κάποιες λίγες διατάξεις που επιχειρούν να αποσπάσουν κάποια ελάχιστη συναίνεση, καθώς κατοχυρώνουν δομές που θα έπρεπε να είναι αυτονόητες, όπως είναι η πρόβλεψη για ίδρυση νοσοκομείου στις γυναικείες φυλακές της Θήβας, οδοντιατρείου στον Κορυδαλλό κλπ, που βέβαια αδυνατούν να αντιστρέψουν τη βαρβαρότητα που επιχειρεί το κράτος να εντείνει στα κολαστήρια εντός της κυριαρχίας του.
Κι άλλα λεφτά στην αντιμεταναστευτική πολιτική από την πίσω πόρτα
Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, με τροπολογία της τελευταίας στιγμής, δίνεται η δυνατότητα στον υπουργό προστασίας του πολίτη να συνάπτει δημόσιες συμβάσεις, δίχως δημόσιο διαγωνισμό, με εταιρείες, με σκοπό την παροχή έργων κι εξοπλισμού για την αστυνομία (υλικοτεχνικού και ψηφιακού). Οι συμβάσεις αυτές θα μπορούν να αντιβαίνουν κάθε άλλη διάταξη, ενώ οι δαπάνες μπορούν να είναι απεριόριστες, αναλόγως τις ανάγκες του εκάστοτε υπουργού αστυνομίας. Αυτή η δυνατότητα δίνεται μέχρι τον Ιούνιο του 2023 και αφορά στην ενίσχυση και επέκταση του φράχτη στον Έβρο. Προφανώς, δεν προκαλεί καμία εντύπωση η όλο και μεγαλύτερη διασύνδεση των υπουργείων άμυνας και προστασία του πολίτη, που συμβαίνει χρόνια τώρα. Η αστυνομία στρατιωτικοποιείται, ο στρατός δυνητικά αναλαμβάνει αστυνομικά καθήκοντα, οι αρμοδιότητες τους μπλέκονται, με στόχο πάντα την καταστολή εσωτερικών (βλ μετανάστες, κινήματα) και εξωτερικών (βλ τουρκικό κράτος, πάλι μετανάστες με την κρατική αφήγηση) εχθρών του κρατικού μηχανισμού.
Σωφρονιστική και ποινική βαρβαρότητα
Για να επιστρέψουμε στα της σωφρονιστικής καταστολής, σχεδόν κάθε ρύθμιση που θα εφαρμοστεί χειροτερεύει τις ζωές των κρατουμένων. Οι διαστάσεις αυτής της βάναυσης πολιτικής γίνονται περισσότερο καθαρές αν λάβουμε υπόψη πως πολλά δικαιώματα και η χορήγηση τους ή μη έχουν αλυσιδωτές συνέπειες. Οι μεγαλύτερες πειθαρχικές ποινές ανοίγουν πιο εύκολα τον δρόμο για τις φυλακές τύπου Γ, ενώ κλείνουν το δρόμο για τις άδειες και τις αγροτικές φυλακές. Αντίστοιχα, η δυσκολότερη χορήγηση αδειών κλείνει το δρόμο για τις αγροτικές φυλακές αλλά και για την αποφυλάκιση υπό όρους, η οποία έτσι κι αλλιώς έχει ήδη απομακρυνθεί για σειρά κρατουμένων. Αυτές οι ρυθμίσεις σε συνδυασμό με την αυστηροποίηση του ποινικού κώδικα πέρυσι (που αύξησε τα πλαίσια ποινών για πολλά αδικήματα, αυστηροποίησε τις προϋποθέσεις για υπό όρους αποφυλάκιση, εξαφάνισε σαν δυνατότητα την εξαγορά ποινής, δυσκόλεψε την αναστολή ποινών ακόμα και για καταδίκες με πλημμεληματικές κατηγορίες) και με τη δικαστική πρακτική προφυλακίσεων με το τσουβάλι, εγκλεισμό δηλαδή χωρίς δίκη (ειδικά για μετανάστριες, φτωχοδιαβόλους, ρομά, πολιτικούς αντιπάλους) δείχνουν την επικράτηση του δόγματος "περισσότερη φυλακή, σκληρότερη φυλακή".
Στην ουσία παρατηρούμε την αυστηροποίηση της σωφρονιστικής νομοθεσίας να αντανακλά την αντίστοιχη αυστηροποίηση της ποινικής νομοθεσίας.
Η κρατική εξουσία τα τελευταία χρόνια, σε αγαστή συνεργασία με τα ΜΜΕ, εκμεταλλεύεται διάφορες υποθέσεις εγκλημάτων που απασχολούν την επικαιρότητα, ώστε να εξυπηρετήσει τους σχεδιασμούς της. Με τις γυναικοκτονίες και τα περιστατικά έμφυλης βίας να διαδέχονται το ένα το άλλο, θέλει να μας πείσει πως αποτελούν μεμονωμένα περιστατικά και απορρέουν από τη δήθεν χαλαρότητα της ποινικής καταστολής. Έτσι, το κράτος συσκοτίζει τα δομικά και βαθύτερα αίτια τους, που είναι το διάχυτο σε όλο τον κοινωνικό ιστό πατριαρχικό εξουσιαστικό σύστημα, επιχειρεί να αφομοιώσει τις αντιπατριαρχικές αντιστάσεις και έρχεται σαν αυτόκλητος σωτήρας να νομιμοποιήσει την ύπαρξη του μέσα από τη σκληρή τιμωρία των αδικημάτων που το ίδιο αναπαράγει και πολλές φορές συγκαλύπτει μέσα από την ύπαρξη του (πχ πρόβλεψη αποκλειστικά ισόβιας κάθειρξης για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας μετά τις πολλές διαδοχικές γυναικοκτονίες που άρχισαν να βγαίνουν στην επιφάνεια - μέτρο που βέβαια ένα χρόνο τώρα διόλου δεν αποθάρρυνε τους γυναικοκτόνους που ακολούθησαν). Παράλληλα, μετά την εγκληματική για το φυσικό κόσμο και τις ανθρώπινες κοινωνίες διαχείριση των πυρκαγιών στη βόρεια Εύβοια πέρυσι το καλοκαίρι (ευθύνη προφανώς για τις πυρκαγιές έχουν κυρίως το κράτος και η καπιταλιστική οργάνωση της ζωής στον πλανήτη), είδαμε μαζί με τον εμπρησμό δασών να αυξάνεται και το αξιόποινο του εμπρησμού και της κατοχής μολότοφ γενικά, επιχειρώντας να στερήσει από τον κόσμο του αγώνα και τον α/α χώρο ειδικότερα ένα από τα σημαντικότερα μέσα αντιβίας που χρησιμοποιεί.
Επιπλέον, σε επίπεδο προπαγάνδας επιχειρεί συστηματικά να εξομοιώσει με βιαστές και μαστροπούς, εντάσσοντας τους στην ίδια κατηγορία, όσους/ες/α κατηγορούνται ή βρίσκονται στην φυλακή για επαναστατική δράση και για τις επιλογές αγώνα που έχουν κάνει ή ακόμα και για τις συντροφικές ή φιλικές τους σχέσεις. Αυτό γιατί στις κατηγορίες κρατουμένων που υφίστανται χειρότερη μεταχείριση τόσο στις δικαστικές αίθουσες όσο και στα κολαστήρια εντάσσονται και όσα διώκονται με τον τρομονόμο 187Α (ή και τον 187), μέσο καταστολής που το κράτος χρησιμοποιεί ως επί το πλείστον εναντίον αναρχικών, κομμουνιστριών και γενικότερα αγωνιστ(ρι)ών του ανατρεπτικού χώρου, αλλά και όσα κρατούνται για απαλλοτριώσεις (ληστείες) κλπ.
Η διαχρονική αφήγηση, καλλιεργούμενη διαρκώς και από τα ΜΜΕ, που παρουσιάζει τις ελληνικές φυλακές ως "πολυτελή ξενοδοχεία" και "ξέφραγα αμπέλια" και την ελληνική νομοθεσία αλλά και τη δικαστική εξουσία ως "υπερβολικά χαλαρές" που επιβάλλουν μικρές ποινές και αφήνουν "αδίστακτους εγκληματίες να κυκλοφορούν ελεύθεροι" μπορεί να μην έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα, ωστόσο καθίσταται κυρίαρχη. Η συγκεκριμένη αφήγηση απαιτεί οι εκάστοτε παραβάτες όχι μόνο να μπαίνουν στη φυλακή (η οποία χωρίς λογική καθίσταται το κύριο και αποτελεσματικότερο μέσο καταπολέμησης της εγκληματικότητας), αλλά και να μένουν σε αυτή δεκαετίες στερούμενοι σαδιστικά πέρα από την ελευθερία τους και την αξιοπρέπεια τους, κάθε ρανίδα της σωματικής και ψυχικής τους υγείας, μετατρεπόμενοι σε γυμνές υπάρξεις. Απαιτεί τη χρόνια αποθήκευση τους σε τσιμεντένιους τάφους χωρίς καμία επαφή με την πραγματικότητα εκτός των τειχών, την καταδίκη τους σε μια ζωή που να μην αξίζει να βιωθεί.
Ο εγκλεισμός ως διάχυτο μέσο καταστολής
Το κράτος, προσπαθώντας να επιβάλει σε κάθε σπιθαμή τον απόλυτο κοινωνικό έλεγχο, προφανώς δεν θα παρέλειπε τα κολαστήρια του.
Οι φυλακές αποτελούν άλλον ένα τόπο προορισμού για τούς πληθυσμούς που θεωρεί περιττούς. Ταυτόχρονα, αποτελούν πεδίο πειραματισμού πειθάρχησης και καταστολής, πεδίο που προεικονίζει και αντανακλά τηρουμένων των αναλογιών την κοινωνία φυλακή. Η απομόνωση από το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο και η κυριολεκτική αποθήκευση των εγκλείστων κάτω από τεράστιες ποσότητες μπετόν συνάδει με την αορατοποίηση των μεταναστριών ως εχθρών που βρίσκονται φυλακισμένες σε στρατόπεδα συγκέντρωσης μακριά από τον αστικό ιστό ή που βασανίζονται, βιάζονται, δολοφονούνται, επαναπροωθούνται στον Έβρο και στο Αιγαίο. Η διακήρυξη της βελτίωσης των συνθηκών κράτησης, του πλήρους σεβασμού των δικαιωμάτων των κρατουμένων, της διευκόλυνσης της κοινωνικής επανένταξης τους ως στόχων του νέου σωφρονιστικού κώδικα θυμίζει τρομακτικά την ονομασία των camps μεταναστών ως κέντρων φιλοξενίας και τις δηλώσεις του υπουργού μετανάστευσης Μηταράκη πως οι ελληνικές αρχές σέβονται πλήρως το διεθνές δίκαιο. Η δαιμονοποίηση των ισοβιτών και όλων των κρατουμένων ως τεράτων επικίνδυνων για την κοινωνία φέρνει στο μυαλό το στιγματισμό των ανθρώπων με ψυχικές δυσκολίες ως τρελών και τον εγκλεισμό τους σε ψυχιατρεία με εντολές εισαγγελέων και υπό τη συνοδεία μπάτσων, όπου πολλές φορές βασανίζονται χάριν της κανονικοποιημένης κοινωνικής αδιαφορίας και απάθειας. Η κοινωνία φυλακή είναι ήδη εδώ και ενσαρκώνεται μέσα από τη διαρκή επιτήρηση, την εσωτερικευμένη καταστολή, την παραίτηση και τη ματαιότητα που απλώνονται στο κοινωνικό σώμα. Ο εγκλεισμός είναι ήδη εδώ και μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας τον έζησαν στο πετσί τους την περίοδο της πανδημίας. Η μεταρρύθμιση του σωφρονιστικού κώδικα και η ένταση της καταστολής που σηματοδοτεί μας αφορά όλα. Ας μην ξεχνάμε ότι οι φυλακές θα αποτελούν πάντα φόβητρο για τα κατώτερα και περιθωριακά τμήματα της κοινωνίας, καθώς και για το αγωνιζόμενο κομμάτι αυτής, ποσό μάλλον για το πιο ριζοσπαστικό, τους αναρχικούς και τις αντιεξουσιάστριες, για τις οποίες έτσι κι αλλιώς προβλέπεται ειδική μεταχείριση.
Στους καιρούς που σκοτεινιάζουν καλούμαστε να μην αφήσουμε τους/τις/τα κρατούμενους/ες/α μόνα απέναντι στη σωφρονιστική τρομοκρατία. Καλούμαστε να χτίσουμε γέφυρες επικοινωνίας με τους μέσα και ακόμα περισσότερο με τα έγκλειστα συντρόφια, που θα είναι από τα πρώτα που θα βιώσουν στο πετσί τους την περαιτέρω επιδείνωση των συνθηκών της ύπαρξης τους.
ΝΑ ΑΓΩΝΙΣΤΟΥΜΕ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ
ΝΑ ΑΝΑΧΑΙΤΙΣΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΤΡΟΜΟΝΟΜΟΥΣ, ΤΗΝ ΚΡΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΕΞΑΙΡΕΣΗΣ
ΝΑ ΒΑΛΟΥΜΕ ΦΩΤΙΑ ΣΤΙΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΘΕ ΚΕΛΙ-ΚΛΟΥΒΙ
ΝΙΚΗ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΩΝ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ
ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΚΑΘΕ ΕΞΟΥΣΙΑ
κάλεσμα : Ταμείο αλληλεγγύης φυλακισμένων και διωκόμενων αγωνιστ(ρι)ών